ทำหมันสุนัขดีหรือไม่อย่างไร
มีหลายเหตุผลที่เจ้าของสุนัขไม่ยอมทำหมันให้น้องหมา เช่น กลัวบาป ทำให้มันไม่มีลูกมันเป็นบาป ไม่อยากจะ
ทำร้ายสัตว์ เพราะการสืบพันธุ์เป็นเรื่องธรรมชาติ ทำหมันจะเป็นการทารุณกรรมสัตว์จริงหรือไม่ เรามาฟังเหตุ
ผลนี้กันดีกว่า
สัตวแพทย์หญิงกนกพรรณ โชติกวณิชย์ (หมอติ๊ก) หมอประจำอายุรกรรมโรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชัน ให้ความข้อมูล
เรื่องว่า การทำหมันมีข้อดี คือ ลดการเกิดโรคทางระบบสืบพันธุ์ ในกรณีที่รุนแรงก็จะเป็นมะเร็งได้ ลดภาวะการเกิด
มดลูกอักเสบ ลดอัตราการเกิดเนื้องอกเต้านม และหากทำหมันก่อนเป็นสัดครั้งแรกสามารถลด การเกิดเนื้องอก
ที่เต้านมได้ถึง 95% ลดภาวะต่อมลูกหมากโตในตัวผู้ ลดพฤติกรรมก้าวร้าว ลดพฤติกรรมการหนีเที่ยว และการ
ยกขาฉี่เรี่ยราดในสุนัขตัวผู้ และสุดท้าย การทำหมันเป็นการคุมกำเนิดถาวร ช่วยลดอัดตราการเกิดสุนัขจรจัด
อีกวิธีหนึ่ง การทำหมันจึงเป็นผลดีต่อสุขภาพของตัวหมาเองในเรื่องโรคต่างๆ และพฤติกรรมก้าวร้าวที่ลดลงของ
สุนัข ทำให้สัมพันธภาพระหว่างสุนัขและเจ้าของสุนัข สงบสุข การทำหมันยังช่วยสังคมเพราะลดอัตราสุนัขจรจัดได้
ดังนั้น เราจึงควรมาทำหมันสุนัขกันเถอะ
การทำหมันในสุนัขเขาทำอย่างไร
ในสุนัขเพศเมีย การทำหมันคือการตัดมดลูกและรังไข่ออกทั้งหมด ซึ่งจำเป็นต้องเปิดช่องท้อง ส่วนในสุนัขตัวผู้
การทำหมันคือ การตัดอัณฑะและท่อนำอสุจิออกทั้งสองข้าง ดังนั้น สุนัขที่ทำหมันต้องเป็นสุนัขที่มีสุขภาพ
ร่างกายแข็งแรง ไม่เป็นโลหิตจาง เพราะจำเป็น ต้องวางยาสลบ ก่อนการผ่าตัดทำหมันสุนัขจึงควรตรวจเลือดเช็ค
สุขภาพว่าร่างกายพร้อมที่จะวงยาสลบได้ อย่างปลอดภัย หากสุนัขแข็งแรงสมบูรณ์ดีก่อนนำมาทำหมัน 1 วัน
ควรงดน้ำและอาหาร 8-12 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด และหลังจากการผ่าตัดทำหมันต้องมีการทำแผลหลังผ่าตัด ควรไป
ทำแผลตามที่สัตวแพทย์นัด ดูแลแผล ไม่ให้เปียกน้ำ ไม่ให้ติดเชื้อ ห้ามสุนัขเลียแผล ห้ามแผลสกปรก อาจใช้
วิธีใส่ Collar กันเลียได้ และหากแผลปกติดีก็สามารถตัดไหมได้ภายใน 7-10 วันหลังการผ่าตัด
อายุที่เหมาะสมกับการทำหมัน
ปัจจุบันมีการศึกษาและค้นคว้ารับรองว่าเราสามารถทำหมันสุนัขตั้งแต่วัยเด็กอายุ 4 เดือนขึ้นไปได้
ทั้งนี้ **การทำหมันสุนัขทั้งเพศผู้และเพศเมียในวัยเด็กมีข้อยืนยันทางวิชาการว่าปลอดภัย ไม่มีผลข้างเคียง
ที่อันตราย ผลข้างเคียงไม่พึงปรารถนาพบได้น้อยกว่าสุนัขโตหรือสุนัขมีอายุ ** (** บทความ ทำหมันหมาเด็ก
โดย ปานเทพ รัตนากร จาก นสพ คม ชัด ลึก วันที่ 22 ก.พ. 2558)
ผลข้างเคียงของการทำหมัน
การทำหมันสุนัขจะเป็นการลดฮอร์โมน ทำให้สุนัขอ้วนขึ้นเพราะขบวนการเผาผลาญในร่างกายลดลง การทำกิจกรรม
ต่างๆ ก็ลดลงตามไปด้วย จำทำให้สุนัขที่ทำหมันมีโอกาสน้ำหนักขึ้นและอ้วนขึ้น ทั้งนี้ เจ้าของ สามารถควบคุมน้ำหนัก
น้องหมาที่ทำหมันด้วยการเลือกอาหารที่เหมาะสม และพยายามให้สุนัขออกกำลังกายร่วมด้วยผลข้างเคียงอีกเรื่องหนึ่งคือ ภาวะปัสสาวะเล็ดหลังทำหมัน(Urinary Incontinent ) มักพบในสุนัขเพศเมีย ซึ่งเกิดจากความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนทำให้ท่อปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะทำงานผิดปกติ แต่ภาวะ นี้พบน้อยมา ซึ่งสามารถรักษาให้หายได้ด้วยยา
การเลือกโรงพยาบาลหรือคลินิกที่จะทำหมันสุนัข
การทำหมันสุนัข บุคคลสำคัญที่สุดคือเจ้าของในการตัดสินใจเลือกสถานพยาบาล คลินิกหรือโรงพยาบาลสัตว์
ซึ่งปัจจัยที่เจ้าของสุนัขควรคำนึงถึงเมื่อจะพาสุนัขไปทำหมัน คือ ห้องผ่าตัดที่ปลอดเชื้อ เครื่องมือผ่าตัด ความ
ชำนาญของสัตวแพทย์ การตรวจเลือดก่อนผ่าตัด การทำหมันแม้จะเป็นเรื่องที่ไม่ใหญ่โต แต่หากไปพบปัจจัย
ที่เสี่ยง การทำหมันก็สามารถทำร้ายชีวิตของสุนัขของเราได้
มาทำหมันสุนัขกันเถอะ
การทำหมันสุนัขเป็นเรื่องที่ควรส่งเสริมและสนับสนุนเพราะนอกจากจะเป็นผลดีต่อสุขภาพของสุนัขเองแล้วยังทำให้เจ้าของสุนัขลดปัญหาสารพัดที่เกิดจากอารมณ์ก้าวร้าวเวลาสุนัขติดสัด และยังมีประโยชน์กับสังคมส่วนรวม คือช่วยลดปัญหาหมาจรจัด เพราะสุนัขจรจัดมักเกิดจากเจ้าของเลี้ยงไม่ไหวเอาไปปล่อยตามวัด ตามสถานเลี้ยงสุนัข จรจัดอันเกิดเป็นภาระต่อสังคมโดยรวม
ดังนั้น การทำหมันสุนัข ..ดีแน่นอน
สพ.ญ.กนกพรรณ โชติกวณิชย์
แผนกศัลยกรรม, แผนกอายุรกรรม
โรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชัน