สุนัขช่วงหนึ่งขวบแรกเป็นช่วงชีวิตที่สำคัญที่สุดของสุนัขเลยนะคะ เพราะเป็นช่วงสร้างนิสัยและสร้างสุขภาพที่แข็งแรงให้กับน้องหมาที่จะเป็นพื้นฐานของเขาไปตลอดชีวิต ช่วงวัยนี้จึงเป็นช่วงที่ต้องให้เวลากับเขามาก ๆ เนื่องจากเป็นช่วงอายุที่มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านพัฒนาการทางร่างกายจนไปถึงพฤติกรรมค่อนข้างเยอะ การมีสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรง ได้รับอาหาร ได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรค และได้ออกกำลังกายอย่างเหมาะสมจึงถือเป็นพื้นฐานสำคัญที่ทำให้เขาเติบโตเป็นสุนัขที่มีคุณภาพได้ เราจึงจะมาบอกเคล็ดลับการดูแลน้องหมาหนึ่งขวบให้ทุกคนได้รู้กัน ตามมา ๆ
อาหารที่เหมาะกับสุนัขช่วงขวบปีแรก
สารอาหารที่จำเป็นสำหรับสุนัขที่กำลังเจริญเติบโต คือ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน วิตามิน ไขมัน แร่ธาตุ และน้ำ หากผู้เลี้ยงดูต้องการจะทำอาหารให้สุนัขทานควรเป็นอาหารที่มี ข้าว เนื้อสัตว์ ผัก เป็นองค์ประกอบหลัก สามารถปรับปรุงรสชาติให้น่าทานมากขึ้นได้ และอย่าลืมเปลี่ยนอาหารสลับหมุนเวียนกันบ้าง ไม่ควรให้สุนัขทานของซ้ำ ๆ กัน เพราะจะทำให้เขาขาดสารอาหารชนิดใดชนิดหนึ่ง อาจทำให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพในอนาคตของน้องหมาได้
สารโปรตีนที่ได้จากอาหารประเภทไข่ก็เป็นสารอาหารสำคัญสำหรับการเจริญเติบโตของลูกสุนัข แต่เราไม่ควรให้เขาทานไข่ดิบหรือไข่ลวกนะคะ เพราะโปรตีนในไข่จะไม่ดูดซึมเข้าสู่ร่างกายสุนัขได้ ควรทำให้สุกโดยการทอดหรือต้มจะเป็นประโยชน์ต่อสุนัขมากกว่า
สำหรับอาหารประเภทตับที่หลายคนชอบให้สุนัขทาน เช่น ตับต้ม ตับย่าง เพราะหาง่ายและสุนัขก็ชอบ จริง ๆ แล้วไม่ควรให้เขาทานทุกวัน เพราะจะทำให้สุนัขมีปัญหาเรื่องกระดูก เนื่องจากในตับไม่มีความสมดุลของแร่ธาตุที่เป็นองค์ประกอบในร่างกาย จะทำให้น้องหมาเป็นโรคกระดูกบางหรือกระดูกหักง่าย หากต้องการให้สุนัขทานตับจริง ๆ ก็ควรเพิ่มอาหารเสริมที่เป็นวิตามินหรือแคลเซียมแทนเพื่อช่วยลดปัญหากระดูกเปราะบาง
หลักการเลือกอาหารสำเร็จรูปของสุนัขช่วงขวบปีแรก
หากใครที่ต้องการความสะดวกหรืออยากหาอาหารที่หาได้ง่าย ก็สามารถให้อาหารเม็ดหรืออาหารสำเร็จรูปได้ แต่ควรดูที่มีเขียนข้างกล่องว่าสำหรับลูกสุนัขวัย 1 ปี และควรพิจารณา ดังนี้
1.ต้องดูว่าสุนัขอยู่ในวัยใด ควรจัดอาหารให้เหมาะสมกับวัยของสุนัข โดยสามารถดูได้ที่คำอธิบายข้างถุงหรือข้างกล่องผลิตภัณฑ์ ซึ่งทุกยี่ห้อก็มีข้อกำหนดของวัยและคุณค่าทางโภชนาการไว้อย่างละเอียด
2.อาหารกระป๋องหรืออาหารเม็ด ทั้ง 2 อย่างมีประโยชน์ต่อสุนัขเท่ากัน ขี้นอยู่กับว่าสุนัขจะชอบทานประเภทไหน ถ้าเป็นแบบกระป๋องก็ทานง่าย เพราะมีกลิ่น มีน้ำ และรสชาติที่อร่อยกว่าแบบเม็ด
การฉีดวัคซีน
ลูกสุนัขหลังคลอดจะได้รับภูมิคุ้มกันจากแม่ทางน้ำนม ซึ่งภูมิคุ้มกันนี้จะป้องกันโรคได้เพียงประมาณ 6-10 สัปดาห์เท่านั้น หลังจากนั้นภูมิในร่างกายจะลดต่ำลง ช่วงนี้ลูกสุนัขจะอ่อนแอและสามารถรับเชื้อโรคต่าง ๆ หรือป่วยและตายได้ง่ายหากไม่ได้รับการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันโรคอย่างทันท่วงที แต่หากฉีดวัคซีนให้เร็วเกินไปในขณะที่ภูมิคุ้มกันที่ได้จากแม่ยังมีอยู่ในระดับสูงก็จะเกิดการต่อต้านกัน จะเป็นอันตรายอีกเช่นกัน เราจึงควรให้ลูกสุนัขได้รับการฉีดวัคซีนเมื่ออายุประมาณ 2 เดือน โดยควรได้รับวัคซีนตามโปรแกรม ดังนี้
โปรแกรมวัคซีน
1.วัคซีนรวม 5 โรค เข็มแรกตอนอายุ 2 เดือน เข็มที่สองตอนอายุ 2 เดือนครึ่ง
2.วัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า เข็มแรกตอนอายุ 4 เดือน เข็มที่สองตอนอายุ 7 เดือน
3.วัคซีนทุกชนิด ฉีดกระตุ้นซ้ำปีละครั้ง
4.วัควีนป้องกันพยาธิหนอนหัวใจ เริ่มตอนอายุ 3 เดือน และต้องฉีดอย่างต่อเนื่อง
5.ทานยาถ่ายพยาธิในระบบทางเดินอาหารเพื่อถ่ายพยาธิทั้งตัวแบนและตัวกลม
ดูโปรแกรมฉีดวัคซีนลูกสุนัขของโรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชันได้ ที่นี่
การออกกําลังกาย
ลูกสุนัขที่ออกกำลังกายเป็นประจำทุกวันด้วยการวิ่งเล่นจะทำให้เขาเจริญเติบโตแข็งแรงและมีสุขภาพที่ดีด้วย แต่ปริมาณการออกกำลังกายส่วนใหญ่จะขึ้นอยู่กับขนาดและสายพันธุ์ หากเป็นสุนัขพันธุ์ใหญ่ เช่น ไซบีเรียน ลาบราดอร์ ฯลฯ ก็จะมีความต้องการออกกำลังกายในปริมาณที่มากและนานกว่าสุนัขสายพันธุ์เล็กแบบชิวาวาหรือปอมเมอเรเนียน แต่ลูกสุนัขวัยไม่เกิน 1 ปี ทุกตัวควรให้เขาได้ออกกำลังกายตามปกติก็เพียงพอแล้ว
นอกจากนี้หลังจากที่ฉีดวัคซีนจนครบถ้วนจนลูกสุนัขมีภูมิต้านทานที่ดีแล้ว เราควรพาเขาออกไปเดินและวิ่งเล่นเป็นประจำ เพราะการพาสุนัขออกไปเดินเล่นข้างนอกบ้านไม่เพียงทำให้เขามีสุขภาพดีเท่านั้น แต่ยังเป็นการเปิดโอกาสให้เขาได้เรียนรู้สิ่งต่าง ๆ เป็นการสร้างประสบการณ์ใหม่ให้กับเขา ซึ่งรวมถึงการได้เจอกับสุนัขตัวอื่น ๆ ด้วย สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้เขาเรียนรู้เกี่ยวกับการปรับตัว ทั้งยังช่วยป้องกันปัญหาทางด้านพฤติกรรมการเข้าสังคมให้เขาด้วยนะคะ
สุนัขช่วงขวบปีแรกก็เหมือนเด็กอนุบาลที่ร่างกายต้องการอาหารและยาเพื่อการเจริญเติบโตอย่างแข็งแรง แต่ความรักความอบอุ่นจากเจ้าของก็เป็นการสร้างสุขภาพทางใจให้กับเขานะคะ การแสดงความรักอย่างการโอบกอด ลูบหัว พูดคุยกับเขา หรือสนใจเวลาเขาเข้ามาเล่นกับเราก็จะทำให้เขามีความสุขได้ ทำให้หนึ่งปีแรกของสุนัขสมบูรณ์ทั้งทางร่างกายและจิตใจ เติบโตเป็นสุนัขที่มีคุณภาพ ครอบครัวไหนมีลูกสุนัขที่บ้านอย่าลืมใส่ใจและดูแลเขาให้มาก ๆ นะคะ
อ่านบทความอื่น ๆ คู่มือควรอ่าน! สุนัขตั้งท้องดูแลอย่างไรให้ปลอดภัย
———————————————————————————–
แหล่งอ้างอิง
สพ.ญ.อรญา ประพันธ์พจน์ สัตวแพทย์ประจำแผนกอายุรกรรม แผนกศัลยกรรม และแผนกโรคหัวใจ โรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชัน