คนเลี้ยงสุนัขหลายคนมักเคยได้ยินกันมาว่าน้องหมาที่สุขภาพดีจมูกจะต้องเปียกชื้น เมื่อไหร่ที่น้องจมูกแห้งแปลว่าน้องป่วย ข้อมูลเหล่านี้ทำเอาคนที่เห็นสุนัขจมูกแห้งรีบพามาหาหมอกันยกใหญ่เพราะกังวลว่าสัตว์เลี้ยงของตัวเองกำลังป่วย เอ.. แต่ข้อมูลที่ว่านี้มันจริงเท็จแค่ไหน จมูกแห้งเท่ากับป่วยจริงเหรอ? ถ้าอยากรู้ลองมาอ่านไว้เป็นความรู้กัน
ความสำคัญของจมูกสุนัข
จมูกของสุนัขเป็นโครงสร้างเล็ก ๆ ที่ไม่ได้มีไว้เพื่อการดมกลิ่นเท่านั้น แต่ยังเป็นทางระบายน้ำตาจากดวงตาผ่านทางท่อน้ำตาได้ด้วย นอกจากนี้ยังมีต่อมเหงื่อที่จะผลิตเหงื่อออกมาเพื่อช่วยลดอุณหภูมิของร่างกาย และที่สำคัญคือน้องหมาเขาจะใช้กลิ่นในการสื่อสาร เรียกได้ว่าประสาทการรับรู้กลิ่นถือเป็นประสาทสัมผัสหลักของสุนัขเลย บางครั้งสุนัขจะมีการเลียที่จมูกตัวเองเพื่อเป็นการแยกแยะกลิ่นที่จะส่งไปตำแหน่งของต่อมรับกลิ่นที่อยู่บริเวณด้านบนของผนังช่องปาก ดังนั้นเวลาเราเห็นสุนัขทำจมูกฟุดฟิด ๆ และเลียจมูก อาจแปลว่าน้องกำลังสื่อสารกับสัตว์ตัวอื่นหรือกำลังทำความรู้จักกับสิ่งของบางอย่างอยู่ก็เป็นได้
สุนัขจมูกแห้งหมายความว่าสุนัขป่วยจริงไหม?
อาการจมูกแห้งของสุนัขสามารถบอกอาการป่วยหรือไม่สบายของน้องหมาได้ แต่ก็ไม่เสมอไป เพราะบางครั้งสุนัขที่มีไข้อาจมีจมูกที่เปียกหรือมีน้ำมูกไหลออกมาได้เหมือนกัน ความจริงแล้วอาการจมูกแห้งในสุนัขบางทีก็ไม่ได้เกิดจากการป่วย สุนัขบางตัวอาจจมูกแห้งเพราะไม่ค่อยเลียจมูกตัวเองก็ได้ เพราะฉะนั้นจมูกแห้งไม่ได้แปลว่าน้องป่วยเสมอไป ส่วนสาเหตุที่ทำให้สุนัขมีไข้ก็เกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น
- ติดเชื้อในร่างกาย
- มีเนื้องอกหรือมะเร็ง
- โรคเกี่ยวกับการเผาผลาญอาหารในร่างกาย
- โรคเกี่ยวกับต่อมไร้ท่อ
- เกิดการอักเสบต่าง ๆ ในร่างกาย
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด
ดังนั้น หากสุนัขมีความผิดปกติ เช่น เลียจมูกตัวเองมากกว่าปกติ มีไข้ มีน้ำมูก ไอ หรือจาม ควรพาไปพบสัตวแพทย์ทันที
โรคบางชนิดที่ทำให้สุนัขจมูกแห้ง
โรคบางชนิดก็ทำให้สุนัขเกิดอาการจมูกแห้งแบบถาวร เช่น
1.โรคที่เกี่ยวกับภาวะภูมิต้านทานผิดปกติ เช่น โรคแพ้ภูมิตัวเอง โรคตุ่มน้ำพอง ซึ่งโรคเหล่านี้มีผลทำให้ผิวหนังของสุนัขจมูกแห้งแตกและมีเลือดออกได้ ในการตรวจวินิจฉัยภาวะภูมิต้านทานผิดปกติสามารถทำได้โดยการตรวจเลือดและปัสสาวะ หรือเก็บชิ้นเนื้อจากจมูก ส่วนการรักษาทำได้โดยการให้ยากดภูมิจำพวกสเตียรอยด์ เช่น Prednisolone
2.การแพ้ฝุ่นละอองต่าง ๆ หรือแพ้อาหารอย่างรุนแรง จะเป็นตัวกระตุ้นให้จมูกของสุนัขแดงและบวมมากขึ้น และเกิดอาการเอาหน้าไถพื้นหรือพยายามเกาหน้า ภาวะการแพ้นี้สามารถให้การรักษาโดยการให้ยาแก้แพ้ได้ แต่ในรายที่รุนแรงมากอาจจำเป็นต้องให้ยาในกลุ่มสเตียรอยด์
3.จมูกแห้งจากแสงแดดและโครงสร้างหน้าสุนัข การได้รับแสงแดดที่มากเกินไป โดยเฉพาะสุนัขที่มีผิวหนังบริเวณจมูกเป็นสีชมพู จะทำให้จมูกลอกและแตกได้ง่าย
ส่วนสุนัขพันธุ์หน้าสั้น เช่น ปั๊ก บูลด็อก ที่ไม่สามารถเลียจมูกตัวเองได้ก็อาจเกิดอาการจมูกแห้งได้ เนื่องจากโครงสร้างกะโหลกของสุนัขพันธุ์เหล่านี้ทำให้มีโอกาสสูงที่จมูกจะเป็นแผ่นก้อนแข็ง ๆ และแตกได้
การรักษาภาวะจมูกแห้งในสุนัข
ในกรณีที่เป็นแบบเรื้อรัง อาจทำได้เพียงใช้โลชั่นทาเฉพาะที่เพื่อช่วยให้จมูกชุ่มชื้นและอ่อนนุ่มขึ้น แต่เพื่อความปลอดภัยต้องใช้ชนิดที่สามารถกินได้ เพราะสุนัขอาจเลียจมูกและกินโลชั่นเข้าไป แต่ทั้งนี้การรักษาที่ดีที่สุดควรต้องไปตรวจหาสาเหตุที่สุนัขเกิดภาวะจมูกแห้งรวมถึงการสังเกตอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย
ทีนี้ทุกคนคงรู้กันแล้วว่าสุนัขจมูกแห้งก็ไม่ได้แปลว่าน้องป่วยเสมอไปแต่อาจเกิดจากสาเหตุอื่นได้เหมือนกัน ทางที่ดีถ้าอยากรู้ว่าน้องหมาป่วยหรือเปล่าอาจลองสังเกตอาการอื่น ๆ เช่น น้องมีอาการไอ มีไข้ ซึม ไม่อยากอาหาร หรืออาเจียน ถ้าอาการชัดแบบนี้ควรรีบพามาพบสัตวแพทย์เพื่อรีบรักษานะคะ
แหล่งอ้างอิง
สพ.ญ.อรญา ประพันธ์พจน์ (หมอนุ่น) สัตวแพทย์ประจำโรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชัน
Is Dry Nose a Sign of Illness in Dogs?. https://www.petmd.com/dog/conditions/respiratory/dry-nose-sign-illness-dogs
Text book of Respiratory disease in dog and cats 2004 edited by : lesky G. king
