ไรขี้เรื้อนเปียก
โรคผิวหนังเป็นปัญหาที่พบบ่อยที่สุดในสุนัข มักพบอาการขนร่วง คัน ผิวหนังอักเสบแดง บางตัวมีกลิ่นเหม็น มีตุ่มและสะเก็ดขึ้นตามตัว หลายคนมักคิดถึง โรคขี้เรื้อน
โรคขี้เรื้อนนี้เกิดจากปรสิตภายนอก คือตัวไร (mite) หรือไรขี้เรื้อน
“ไรขี้เรื้อน” เป็นปรสิตภายนอกประเภทหนึ่ง แต่จะมีขนาดเล็กจนไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ไรที่ทำให้เกิดโรคขี้เรื้อนในสุนัขนั้นมี 2 ประเภท คือ ไรซาร์คอพติค (sarcoptes) ซึ่งเป็นสาเหตุของ“โรคไรขี้เรื้อนแห้ง” และ ไรดีโมเด็กซ์ (demodex) เป็นสาเหตุของ“โรคไรขี้เรื้อนขุมขนหรือไรขี้เรื้อนเปียก”
เมื่อน้องหมามีอาการคัน ตุ่ม ผื่นแดงและหมอสงสัยว่าจะเป็นโรคขี้เรื้อน หมอจะทำการตรวจโดยการขูดผิวหนังจากตัวน้องหมาไปส่องกล้องจุลทรรศน์ แต่ลำหรับน้องหมาที่เจ้าของพามาหาหมอในวันนี้ หมอพบว่าเป็น ไรขี้เรื้อนรูขุมขน หรือที่เรารู้จักกันคือ “ขี้เรื้อนเปียกนั่นเอง”
เอ!!! แล้วไรขี้เรื้อนรูขุมขนหรือเจ้าขี้เรื้อนเปียกเนี่ยะมันคืออะไรกันนะ?? เราจะมาหาคำตอบกันนะครับ หมอจะเรียกโรคนี้ง่ายๆว่าขี้เรื้อนเปียกแล้วกันนะครับ
ไรขี้เรื้อนเปียกหรือไรดีโมเด็กซ์ (demodex) นี้ มักอาศัยอยู่ในรูขุมขน ๆ บริเวณใบหน้า หัว รอบตา ลำตัว ขา ฝ่าเท้า และอุ้งเท้าโดยลักษณะของตัวไรขี้เรื้อนเปียกนี้ มีลำตัวเรียวยาว คล้ายตัวหนอน น้องหมาติดเชื้อไรชนิดนี้จากการสัมผัสโดยตรง(Direct contact) จากแม่สุนัขสู่ลูกสุนัขแรกเกิดในช่วง 72 ชม.แรก เพราะฉะนั้นบริเวณที่มักจะติดไรก่อนเพื่อนคืออุ้งเท้า รอบปากและรอบตาที่สัมผัสตัวแม่สุนัขขณะดูดนม แต่เชื้อไรนี้จะยังไม่สามารถก่อให้เกิดโรคขี้เรื้อนได้เนื่องจากมีปริมาณน้อย และลูกสุนัขยังมีภูมิคุ้มกันจากแม่อยู่
อาการ จะปรากฏได้ 2 แบบคือ
แบบเฉพาะแห่ง คืออาการที่พบได้คือจะมีขนร่วงตามใบหน้า หน้า หัว แก้ม ริมฝีปาก รอบตา โดยแบบเฉพาะ แห่งจะมีตำแหน่งที่ขนร่วงประมาณ 1-5 ตำแหน่ง
แบบกระจายทั่วตัว คือ อาการที่พบได้คือจะมีขนร่วงกระจายทั่วตัว ผิวหนังอาจจะเปลี่ยนสีและอาจจะหนาตัวขึ้นอาจมีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนจะพบมีตุ่มหนอง ผิวหนังเยิ้มแฉะ เกิดรูขุมขนอักเสบได้
การตรวจวินิจฉัย หมอจะทำการขูดตรวจผิวหนังของน้องหมา ด้วยการขูดผิวหนังชั้นลึกในหลาย ๆ ตำแหน่ง วิธีนี้อาจทำให้น้องหมามีเลือดไหลซิบๆ ออกมาบ้างนะครับ
การรักษา ในกรณีเป็นแบบเฉพาะที่บางตัวซึ่งอาจหายได้เองถ้าสุนัขแข็งแรงและมีภูมิคุ้มกันดีพอ แต่ถ้ามีขนร่วง ผิวหนังแดง คันและเกา มีแผลอักเสบเป็นตุ่มแดงๆ เล็กๆหมออาจจะแนะนำให้ใช้การอาบน้ำและฟอกด้วยแชมพูยา เจ้าของอาจต้องโกนขนหรือตัดขนบริเวณรอยโรคให้สั้น เพื่อให้ตัวยาในแชมพูสัมผัสกับรอยโรคได้ดียิ่งขึ้นและให้ยาเพื่อช่วยลดอาการดังกล่าว สำหรับกรณีที่เป็นแบบกระจายเป็นบริเวณกว้าง สุนัขจะมีการอักเสบของผิวหนังรุนแรงมาก ขนร่วง ตุ่มหนองแตกออก เป็นแผลคันเกา มีเลือดออก ผิวหนังมีลักษณะหนาตัวและมีสีคล้ำขึ้นเหมือนภาพด้านบน หมออาจจะต้องใช้ยาฆ่าตัวขี้เรื้อนเปียกและให้ยาปฏิชีวนะเพื่อคุมการติดเชื้อแบคทีเรีย ยาลดอักเสบที่ผิวหนัง และยาที่ช่วยบรรเทาอาการคันร่วมกับการอาบน้ำด้วยแชมพูยา
การป้องกัน เจ้าของควรดูแลสุนัขให้มีสุขภาพดีแข็งแรง ให้อาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน ควรถ่ายพยาธิในทางเดินอาหาร และไม่พยามทำให้สุนัขเกิดความเครียด เพราะโรคนี้ถ้าสุนัขอ่อนแอภูมิคุ้มกันลดลงเชื้อไรขี้เรื้อนที่ไม่แสดงอาการอาจจะเพิ่มจำนวนและทำให้เกิดโรคได้
เห็นไหมครับแค่น้องหมาตัวเป็นตุ่มๆ คันเล็กน้อย บางทีอาการมันก็ไม่ได้เล็กน้อยเหมือนที่คิดนะครับ ดังนั้นควรรีบพามาตรวจเพื่อช่วยให้ผิวหนังน้องหมาเราสุขภาพดีกันดีกว่านะครับ
โรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชัน มี ศูนย์โรคผิวหนัง ที่มีสัตวแพทย์ที่ชำนาญการด้านโรคผิวหนังโดยเฉพาะ เพื่อให้สุนัขของคุณมีสุขภาพที่สมบูรณ์ ขนสวยงาม หากมีข้อสงสัยสอบถามได้ที่ 02-887-8321-3 ตลอด 24 ชม.