การลดปัญหาเชื้อดื้อยาในสัตว์เลี้ยง

1.การตรวจค่าความไวของเชื้อจากสัตว์ป่วย เพื่อช่วยในการเลือกใช้ยาปฏิชีวนะอย่างถูกต้อง

2.ลดการใช้ยาที่เกินความจำเป็น ต้องวินิจฉัยหาสาเหตุของการเกิดโรคก่อนการเลือกใช้ยา และควรเลือกใช้ยาที่เฉพาะเจาะจงกับโรค

3.สร้างกระแสให้เกิดความรับผิดชอบในการใช้ยาปฏิชีวนะ 

4.มีการเลือกใช้ยาตามกลุ่มอย่างถูกต้อง โดยยาปฏิชีวนะอาจสามารถแบ่งได้ตามลักษณะการออกฤทธิ์ได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือ 

• Bactericidal : เป็นยากลุ่มที่ออกฤทธิ์ในการทำลายเชื้อแบคทีเรียโดยตรง เหมาะกับการใช้ในสัตว์ที่มีภาวะร่างกายอ่อนแอ ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานผิดปกติ เช่น สัตว์ป่วยที่มีอาการรุนแรงมาก มีเม็ดเลือดขาวต่ำกว่าปกติ ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ เช่น กลุ่ม β-lactams, aminoglycosides หรือ fluoroquinolone
• Bacteriostatic : ยากลุ่มนี้ออกฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียและปล่อยให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำการจัดการกับสิ่งแปลกปลอมด้วยตัวเอง ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ เช่น doxycycline หรือ azithromycin เป็นต้น

5.การเลือกใช้ความถี่ในการให้ยาอย่างเหมาะสม โดยดูตามการออกฤทธิ์ของยา ซึ่งแบ่งได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ ๆ ได้แก่

• Time dependent drug : ยากลุ่มนี้ได้แก่ยากลุ่ม β-lactams (amoxycillin, ampicillin, cephalosporin) ยากลุ่มนี้จะออกฤทธิ์คุมแบคทีเรียได้ดีเมื่อมีการให้ยาในช่วงความถี่ที่เหมาะสมเพื่อให้ระดับความเข้มข้นของยามีค่ามากกว่า minimum inhibitory concentration (MIC) โดยที่การเพิ่มปริมาณยาหรือความเข้มข้นของยาไม่ได้มีผลทำให้มีการคุมแบคทีเรียได้ดีเพิ่มมากขึ้น ดังนั้นการให้ยากลุ่มนี้ในความถี่ที่เหมาะสมจึงมีความสำคัญมาก
• Concentration dependent : ยากลุ่มนี้ได้แก่พวกยา aminoglycosides, fluoroquinolones, metronidazole เมื่อเพิ่มความเข้มข้นมากขึ้นจะมีผลทำให้ฤทธิ์ในการกำจัดเชื้อแบคทีเรียมีประสิทธิภาพสูงขึ้นตามไปด้วย การให้ปริมาณยาที่เหมาะสมในยากลุ่มนี้จึงมีผลกับประสิทธิภาพของยาโดยที่ความถี่ในการให้มีความสำคัญน้อยกว่า
• Concentration and time dependent : ในปัจจุบันมียาบางตัวที่สามารถออกฤทธิ์ได้ทั้ง time dependent และ concentration dependent เช่น clindamycin ซึ่งกรณีนี้การเพิ่มความถี่หรือการเพิ่มความเข้มข้นจะมีทำให้ประสิทธิภาพการกำจัดเชื้อแบคทีเรียเพิ่มมากขึ้นได้ทั้งนั้น