หลายคน รวมถึงเจ้าของสัตว์เลี้ยงทราบอยู่แล้วว่าการทำหมันเป็นวิธีการคุมกำเนิดถาวร แต่หลายคนอาจยังไม่รู้ว่าการทำหมันสำหรับน้องหมาและน้องแมวยังมีข้อดีอื่น ๆ นอกจากการคุมกำเนิด เช่น ช่วยลดโอกาสในการเกิดโรคต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับสัตว์เลี้ยงของเราได้ด้วย วันนี้ทางโรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชันจะมาแชร์ข้อมูลเกี่ยวกับการทำหมันสำหรับน้องหมาและน้องแมวให้ฟังกันค่ะ
การทำหมันสุนัขและแมว
* ถึงแม้การทำหมันสามารถเริ่มทำได้ตั้งแต่น้องอายุ 4 เดือนขึ้นไป แต่ถ้าด้านความเหมาะสมนั้น แนะนำให้ทำตอนอายุ 6 เดือนขึ้นไป เพื่อความปลอดภัยของน้องที่ทำหมัน
** การทำหมันไม่ได้ขึ้นอยู่กับอายุของน้องหมาน้องแมวเพียงอย่างเดียว แต่ยังต้องคำนึงถึงน้ำหนักตัวของน้องด้วย หากน้ำหนักตัวของน้องน้อยกว่าเกณฑ์ที่กำหนด อาจไม่สามารถวางยาสลบได้
ขั้นตอนในการทำหมัน
- ตรวจเลือด – เพื่อตรวจสอบค่าเลือดต่างๆ ในร่างกายน้องว่าพร้อมทำการทำหมันหรือไม่ หากพบค่าเลือดผิดปกติ จะไม่สามารถทำหมันได้ และจะต้องดูแลให้ค่ากลับมาปกติก่อนถึงจะดำเนินการในขั้นตอนถัดไปได้
- งดอาหารและน้ำ 8-12 ชั่วโมงก่อนเข้ารับการผ่าตัดทำหมัน – เพื่อป้องกันการสำลักอาหารหรือน้ำระหว่างการผ่าตัด
- วางยาสลบและทำการผ่าตัด – เมื่อเตรียมความพร้อมทุกด้าน จึงทำการผ่าตัด
- หลังผ่าตัดเสร็จ – สัตว์เลี้ยงจะต้องได้รับการทำแผลผ่าตัดจนกว่าแผลแห้งดี (สามารถทำด้วยตัวเองหรือพาไปคลินิกหรือโรงพยาบาลใกล้บ้านท่านได้)
- ตัดไหม – 7-10 วันหลังการผ่าตัดเมื่อแผลแห้งดีและไม่มีการติดเชื้อ
วิธีดูแลน้องหมาและแมวหลังทำหมัน
การดูแลแผลของน้องหมาและน้องแมวหลังทำหมันเป็นอีกสิ่งนึงที่ต้องให้ความสำคัญเช่นกัน เพื่อป้องกันการติดเชื้อและช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น
- ทานยาปฏิชีวนะและยาลดอักเสบตามที่สัตวแพทย์จ่ายยามาให้
- ห้ามให้สุนัขหรือแมวเลียหรือแทะแผล โดยอาจสวมใส่อุปกรณ์กันเลีย เช่น Collar หรือ ชุดกันเลีย
- ห้ามให้แผลโดนน้ำเป็นเวลา 1 สัปดาห์
- สำหรับแมวตัวผู้ ให้ทายาฆ่าเชื้อ(เบตาดีน)ที่แผลทุกวันจนกว่าแผลจะดีขึ้น
วิธีดูแลน้องหมาและแมวหลังตัดไหม
- ควบคุมอาหารและเลือกอาหารที่เหมาะสม – น้องหมาหรือแมวที่ทำหมัน ควรกินอาหารสูตรสำหรับสัตว์เลี้ยงทำหมัน เพื่อควบคุมน้ำหนักไม่ให้อ้วนเกินไป
- ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม – เจ้าของควรหากิจกรรม เช่น พาไปเดินเล่นหรือว่ายน้ำ เพื่อให้น้องมีสุขภาพที่แข็งแรง ขยับเขยื้อนร่างกายอยู่เสมอ
ข้อดีในการทำหมัน
ดังที่กล่าวถึงข้างต้นว่าการทำหมันคือการคุมกำเนิดถาวร แต่ข้อดีของการทำหมันยังมีมากกว่านั้น เช่น
- ลดความเสี่ยงของโรคทางระบบสืบพันธุ์ เช่น มดลูกอักเสบ, เนื้องอกเต้านม, และการลดภาวะต่อมลูกหมากโตในเพศผู้ ซึ่งหากรุนแรงอาจกลายเป็นมะเร็งได้
- ลดพฤติกรรมก้าวร้าว เนื่องจากการลดลงของระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน
- ลดพฤติกรรมการหนีเที่ยว เพื่อหาคู่ผสมพันธุ์ รวมถึงการฉี่ไม่เป็นที่
ผลข้างเคียงของการทำหมัน
- สัตว์เลี้ยงมีร่างกายที่อ้วนขึ้น – เนื่องจากการทำหมันทำให้ฮอร์โมนทางเพศลดลง ทำให้การเผาผลาญในร่างกายลดลง เจ้าของสามารถควบคุมน้ำหนักน้องโดยการเลือกอาหารสูตรที่เหมาะสมและหมั่นพาน้องออกกำลังกาย
- ภาวะปัสสาวะเล็ดหลังทำหมัน(Urinary Incontinent) – ภาวะนี้มักพบในเพศเมีย ซึ่งเกิดจากความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ทำให้ท่อปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะทำงานผิดปกติ แต่ภาวะนี้พบน้อยมาก ซึ่งสามารถรักษาให้หายได้ด้วยยา
- ปัญหาปัสสาวะลำบาก– อาจเกิดขึ้นกับแมวตัวผู้ได้
การทำหมันสัตว์เลี้ยงไม่เพียงช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีและลดความเสี่ยงต่อโรคต่างๆ แต่ยังมีส่วนสำคัญในการควบคุมจำนวนประชากรสุนัขและแมวจรจัด ทั้งนี้ การตัดสินใจทำหมันควรพิจารณาอย่างรอบคอบ โดยเจ้าของสัตว์เลี้ยงควรศึกษาข้อมูลและปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมก่อนดำเนินการ
